Meest kwetsbare mensen hebben dubbele gevoelens bij heropening van de samenleving: Angst zal er altijd blijven

Iedereen snakt onderhand naar de volledige heropening van de samenleving. Ook chronisch ernstig zieke patiënten zien er verlangend naar uit. Al blijven er ook zorgen.

Aan het woord Jan de Bock, hartpatiënt en Marieke van den Beuken, hoogleraar palliatieve zorg MUMC+

artikel De Limburger, 31 januari 2022

Hartpatiënt Jan de Bock uit Oud-Valkenburg was als de dood voor corona. „De angst beheerst mijn leven”, sprak de zestiger anderhalf jaar geleden. „Ik leef na een zwaar infarct immers met nog maar een half hart.”

De Bock zat in vrijwel permanente isolatie, zag alleen zijn vrouw en durfde heel lang geen visite meer te ontvangen; zelfs zijn kinderen en kleinkinderen niet. „Mijn vader is jong gestorven aan een hartaanval. Ik heb daar, na zelf driemaal te zijn gereanimeerd, een stevig trauma aan overgehouden.”

Uiteindelijk viel ook hij ten prooi aan het virus. „Gelukkig had ik maar lichte griepklachten. Dat heeft mijn angst om op een ic te belanden al iets weggenomen.”

Met het einde van de pandemie in zicht, kleurt zijn wereld een stuk vrolijker. Zeker nu hij gevaccineerd en geboosterd is. „Ik ga zeker weer aan de samenleving deelnemen. Biljarten ook bij de club. Wel met afstand, enige reserve.”

Contact
Marieke van den Beuken, hoogleraar palliatieve zorg in het Maastricht UMC+, zegt dat de aanstaande heropening van de maatschappij voor zwaar chronisch zieken twee kanten heeft. „Enerzijds blijdschap. Mensen bloeien op. Heel belangrijk: je kunt weer contact met elkaar maken.”

„Anderzijds”, zo zegt ze, „blijft de vrees voor de gevolgen van een besmetting. Corona heeft wel meer bewustzijn gebracht over sterfelijkheid. Wat is voor mij belangrijk in dit leven? Wil ik wél of niet beademd worden als ik op een ic terechtkom? Ze hebben het thema ook meer bespreekbaar gemaakt met hun naasten. Ik hoop dat we dat na corona kunnen vasthouden. Dat we durven afstappen van dat motto: opgeven is geen optie.”

Ook wanneer corona zich zal ontwikkelen als een soort griep, zullen mensen met een broze gezondheid extra alert blijven. „Vóór de pandemie realiseerden ze zich natuurlijk al dat ze tot de risicogroep behoren. Dat bewustzijn is tijdens de crisis toegenomen. De verhalen zijn soms schrijnend. Vooral eenzaamheid blijkt een gigantisch probleem. Dat heeft het ongezonde gevoel bij mensen alleen maar versterkt.”

Oude normaal?
„Toch zullen velen het fijn vinden als we corona achter ons kunnen laten”, aldus Van den Beuken. „Maar terug naar het oude normaal? Laten we meteen die anderhalve meter los? Gaan we weer massaal handjes schudden? Weer uitbundig zoenen op verjaardagen? Zeker als je iets onder de leden hebt, zul je enige afstand houden.”

„Angst zal er altijd blijven”, zegt Jan de Bock. „Garanties in het leven heb je niet. Risico’s zijn nooit volledig uit te sluiten. Maar dat geldt net zozeer voor het griepvirus. Ik snak in ieder geval naar het moment om de kinderen en kleinkinderen van dichtbij te kunnen zien. Naar ontspanning ook. Wel met de gedachte: pas op!”

Sluit de enquête