Onderzoek

De MORDYC-studie: Wat zijn de voordelen en de nadelen van het geven van morfine ten opzicht van een placebo bij patiënten met ernstig COPD?

Achtergrond

Kortademigheid is de meest voorkomende klacht van patiënten met gevorderd COPD en wordt vaak onvoldoende behandeld. Lage dosis morfine is een effectief medicijn en wordt aanbevolen in de huidige richtlijnen voor behandeling van ernstige kortademigheid.

De kennis over de negatieve effecten op de ademhaling, de effecten op kwaliteit van leven en de effecten op het inspanningsvermogen is echter nog schaars of tegenstrijdig. Daarnaast weten we dat morfine niet bij iedereen werkt, maar we kunnen nog niet op voorhand voorspellen bij welke patiënten het werkt. Tot slot is nooit bekeken of behandeling met lage dosis morfine kosteneffectief is.

Om deze reden is de MORDYC studie (Morphine for Treatment of Dyspnea in Patients With COPD) uitgevoerd. Doelen van de MORDYC studie zijn daarom:

  • Onderzoeken van de effecten van lage dosis morfine op kortademigheid, kwaliteit van leven en inspanningscapaciteit;
  • Onderzoeken of toediening van lage dosis morfine leidt tot negatieve effecten op de ademhaling;
  • Onderzoeken of we kunnen voorspellen bij wie morfine een positief resultaat zal hebben;
  • Vaststellen van de kosteneffectiviteit.
Mordyc

Studie-opzet

Voor dit onderzoek zijn 124 patiënten met gevorderd COPD en matige tot zeer ernstige kortademigheid ondanks optimale behandeling verdeeld in twee groepen. Eén groep kreeg morfinetabletten (20-30 mg/dag). De andere groep kreeg placebomedicatie. Beide groepen zijn behandeld gedurende 4 weken. In deze periode zijn aspecten gemeten zoals ziekte-specifieke kwaliteit van leven, kortademigheid, longfunctie, zuurstofgehalte, uithoudingsvermogen en het gebruik van zorg.

Resultaten

Het onderzoek heeft laten zien dat ziekte-specifieke kwaliteit van leven verbetert in de morfinegroep ten opzichte van de placebogroep. Deze verbetering was zowel statistisch significant als klinisch relevant. We zagen geen verbetering van de kortademigheid in de gehele patiëntengroep. De groep met patiënten met ernstige en zeer ernstige kortademigheid liet echter wel een toename in ergste kortademigheid in de afgelopen 24 uur zien. Er was geen effect van behandeling op de ademhaling. Daarnaast traden er geen ernstige bijwerkingen op en werden geen patiënten opgenomen in het ziekenhuis. Daarom kunnen we concluderen dat lage dosis morfine leidt tot een verbetering van ziekte-specifieke kwaliteit van leven, zonder dat er ernstige bijwerkingen optreden.

Looptijd

Deze studie is uitgevoerd tussen november 2016 en januari 2019.
Op 29 oktober 2021 promoveerde Cindy van den Berg-Verbekt cum laude op het onderzoek Chronische kortademigheid bij COPD: effecten van een lage dosis orale morfine.

Publicaties (artikelen, publicaties in krant etc.)

Proefschrift  'Chronic breathlessness in COPD – effects of low-dose oral morphine'

Projectgroep

  • Cindy van den Berg-Verberkt
  • Daisy Janssen
  • Marieke van den Beuken-van Everdingen
  • Emiel Wouters
  • Jos Schols
  • Carmen Dirksen
Document
studie

lage dosis morfine leidt tot een verbetering van ziekte-specifieke kwaliteit van leven, zonder dat er ernstige bijwerkingen optreden

Promotie Cindy van den Berg-Verbekt